Рубрика: Մայրենի

Բարենցի ծովի Կիլդին կղզում մի շատ հետաքրքիր լիճ կա: Նրա ջուրը հինգ շերտ ունի:Առաջին շերտի՝ հատակի տիղմի վրայի ջուրն այնպիսին է, որ ոչնչացնում է ամեն մի կենդանի բան: Դրա համար էլ ջրի այդ շերտում ոչ մի կենդանի էակ չկա:

Երկրորդ շերտը ծիրանագույն մանրեներով է ծածկված: Այդ մանրէները այնքան շատ են , որ չեն խանգարում, որ ցածի թունավոր գազը բարձրանա, հասնի երրորդ շերտ:

Ջրի երրորդ շերտը բնակեցված է ծովային ձկներով, ոզնիներով և այլ կենդանիներով,որոնք ապրում են աղի ջրերում:

Չորրորդ շերտում ջուրը շատ աղի է և կյանքի համար պիտանի չէ: Իսկ վերջին, հինգերորդ շերտում ջրհորի քաղցրահամ ջուր է: Դա էլ կենդանիների ուրույն արքայությունն է:

Ամենահետաքրքիրն այն է, որ այդ տարօրինակ լճի հինգ շերտերը երբեք իրար չեն խանվում:

323. Յուրաքանչյուր բարդ նախադասություն պարզեցրու՝ նրա մեջ եղած նախադասություններց մեկը հանելով

Հենրի Ռաուլինսոնը անգլիական մի նավում նավաստի էր, որն ուշադիր ականջ էր դնում տախտակամածին նստած ուղևորների խոսակցությանը: Նրանք ամեն տեսակի տարօրինակ հրաշքներ էին պատմում: Նա սկսեց երազել հեռավոր ճամփորդությունների ու արկածների մասին: Նա որոշեց այդ գերությունից դուրս պրծնել լայնարձակ աշխարհ:

324. Հարցում արտահայտեղ բառերի փոխարեն համապատասխան բառ կամ բառակապակցություն գրիր:

Միքայելը՝ ամենամոտ ընկերս, երեկ մեր տանն էր:

Տանտիրուհուց՝ Պն. Սմիթի կնոջից, հեռագիր էր ստացել:

Տղան անհամբեր սպասում էր Սևուկի՝ հավատարիմ շան երևալուն:

Մայրը որդուց՝ Սամվելից, արդեն երկար ժամանակ լուր չուներ:

Քուռկիկ Ջալալին արագ մոտեցավ տիրոջը՝ Դավթին:

Հրազդանը՝ Արաքսի ձախ վտակը, Երևանով է անցնում:

Առավոտյան՝ երբ լույսը նոր էր բացվել, իմացանք ցնցող լուրը:

Պատմությունն իմացանք միայն հաջորդ օրը՝ սպանությունից մեկ օր անց:

Այդ խորամանկը թաքնվել էր իմ սենյակում՝ վարագույրի ետևում:

325. Գրիր փոքրիկ պատմություն, որից այսպիսի հետևություն արվի՝ լավություն արա գցիր ջուրը, մի օր դուրս կգա:

Մի աղքատ տղա դեղատնից գողանում է մորն անհրաժեշտ դեղորայք, քանի որ գումար չուներ որպեսզի վճարեր, սակայն դեղատան աշխատակիցը նրան հետապնդում և բռնում է: Մոտակայքում գտնվող խանութի տերը ականատես է լինում այս ամենին և համոզում է դեղատան աշխատակցին, որ ոստիկաններ չկանչի և վճարում է դեղորայքի գումարը, ապա հարցուփորձ է անում տղային և իմանալով գողության պատճառը, մի մեծ տոպրակ ուտելիք է լցնում և տալիս տղային: Եվ այսպես դեռ երկար ժամակ տղան գալիս էր խանութ ու վերցնում իր համար դրված ուտելիքներով տոպրակը: Տարիներ անց, խանութպանը սրտի կաթված է ստանում, նրան տանում են հիվանդանոց ուր բժիշկներ ասում են , որ նրան շտապ թանկարժեք վիրահատություն է անհրաժեշտ, բայց նրա ընտանիքը այդքան գումար չուներ:

Առավոտյան , երբ ընտանիքի անդամները գալիս են հիվանդանոց, նրանց է մոտենում բժիշկը և տեղեկացնում , որ վիրահատությունը բարեհաջող է անցել, որ վիրահատության գումարը վճարված է և հանում է դիմակը: Նրանք ճանաչում են տղային, որ տարիներ առաջ ամեն օր գալիս էր իրենց խանութ ու տանում իր համար անվճար դրված ուտելիքներով լի տոպրակը:

Լավություն արա գցիր ջուրը, մի օր դուրս կգա:

326. Տրված պարզ նախադասությունները բարդ դարձրու՝ավելացնելով փակագծում տրված հարցին պատասխանող տախադասություն:

Վագրը ծառի ետևից մռնչաց ՝ փորձելով վախեցնել իրեն հետապնդող որսագողերին:

Նավակը մյուս ափին էր կանգնած՝ քանի որ ուղևորները դեռ չէին ժամանել:

Ինքն էլ իր ասածին չի հավատում, քանի որ այն բանակնությունից շատ հեռու էր:

Մինչև կյանքի վերջը ծիծաղելու է վրադ, քանի որ անզգույշ քայլիդ պատճառով հիմար իրավիճակում հայտվեցիր:

327. Ընդգծված բառակապակցությունը փոխարինիր որպես կամ իբրև կաղապարներով:

Նավի սուր քթամասը ճեղքում էր ջուրը՝ որպես մի հսկա թուր:

Տակառը, որպես ապահով թաքստոցի նմանվող տեղ, կատվին շատ էր փրկել:

Անտառը, որպես մութ վարագույր, թաքցնում էր այդ հսկա կենդանիներին բախումը, բայց ձայները լցվում էիր:

Ամպերը, իբրև սպիտակ բրդի եթերային ծվեններ, սահում էիր մեր գլխի վրայով:

Ժայռերը, իբրև տարրօրինակ արձաններ, կանգնել էիր քամուն հանդիման:

Բարձր խոտը, իբրև քարացած ալիքներ, թրթռում էր քամուն ներդաշնակ:

Քամին, որպես այդ վայրերի միակ տիրակալ, շեփորում ու գոռգոռում էր ժայռերի ծերպերում:

328. Որտեղ անհրաժեշտ է Ը գրիր:

• 

անակնկալ, անըմբռնելի, օրըստօրե, ակնթարթ, անընդմեջ, լուսնկա, մթընկա, համընդհանուր, մերթընդմերթ, անընթեռնելի, ակնհայտ, անընդհատ, անհյուրընկալ, սրընթաց,

329. Դառնալ բազմիմաստ բառը օգտագործիր նախադասությունների մեջ քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով:

1. Շրջվել, դիրքը՝ ուղղությունը փոխել:

Տղան շուտափույթ դառձավ դեպի աջ:

2.Փոխվել, մի բանի փոխարկվել՝ վերածվել:

Սառույցը հալվեց և դարձով ջուր:

3. Ետ կանգնել, վճռից՝ խոսքից հրաժարվել

Իսկական տղամարդը իր խեսքից ետ չի դառնա:

330. Փակագծերում տրված բայերը պահանջված ձևով գրիր. Ա և Բ տեքստերում համեմատիր բայի ժամանակները:

Ա. Գերմանիայի դպրոցներում կատարված ուսումնասիրություններից պարզվեց, որ քաղաքի երեխանները գյուղական կյանքի մասին ոչ մի պատկերացում չունեն:

Օրինակ, նրանցից շատերը կարծում են , որ կաթը պատրաստվում է ֆաբրիկայում:

Կրթության նախարարությունը, դրությունը շտկելու նպատակով, պահանջել է, որ բոլոր քաղաքների կենդանաբանական այգիներում կովեր ցուցադրվեն և օրվա մեջ երեք անգամ կազմակերպվեն նրանց կիթը:

Բ.

Ա. Գերմանիայի դպրոցներում կատարված ուսումնասիրություններից պարզվել էր, որ քաղաքի երեխանները գյուղական կյանքի մասին ոչ մի պատկերացում չունեին:

Օրինակ, նրանցից շատերը կարծում էին , որ կաթը պատրաստվում էր ֆաբրիկայում:

Կրթության նախարարությունը, դրությունը շտկելու նպատակով, պահանջել էր, որ բոլոր քաղաքների կենդանաբանական այգիներում կովեր ցուցադրվեին և օրվա մեջ երեք անգամ կազմակերպվեին նրանց կիթը:

Ա նախադասությունները ներկա ժամանկով են, իսկ Բ՝ անցյալ:

Դիմադրել- (ինչին )- մտքին, ճնշմանը, ցավին, հեռանալուն, առաջանալուն, մոռանալուն

Խուսափել (ինչից )- Մտքից, ճնշումից, հեռանալուց, առաջանալուց, մոռանալուց

317.Տրված պարզ նախադասությունները դարձրու բարդ՝ավելացնելով փակագծում տրված հարցին պատասխանող նախադասություն:

• 

Այ աղվեսներ, ձեռք քաշեք ձեր պոչերից,հրեն գյուղի շները կատաղած ձեր կաղմն են վազում:

Ութ տարի մնացի այդ երկրում, բայց այն այդպես էլ ինձ հարազատ երկիր չդարձավ:

Բոբն արագ վազեց հանդերձանքի կույտի մոտ՝ փնտրելու իր սև տաբատը:

Նա ուժ հավաքեց, որպեսզի կարողանար պատմել ողջ ճշմատրությունը:

318. Նախադասությունները հնարավոր ձևերով կետադրիր այնպես, որ իմաստները տարբեր լինեն:

Հայրն ու մայրը ողջունեցին մեզ, համբուրեցին, շնորհավորեցին իրար: 

Հայրն ու մայրը ողջունեցին, մեզ համբուրեցին, շնորհավորեցին իրար: 

Հայաստանը, ուր որոշել էր գնալ, մանուկ հասակից չէր տեսել: 

Հայաստանը, ուր որոշել էր գնալ մանուկ հասակից, չէր տեսել: 

Նրանց ոտների տակ մի պահ մթագնում էին ձորերը, անտառները, սևանում էին ամպերի արանքում բեկբեկված շողերի փայլի մեջ: 

Խաղաղ գիշերվա մեջ՝ թույլ լույս արձակելով, երկու աստղ էր պլպլում Ծիծեռնավանքի ծուռ խաչի վրա:

Խաղաղ գիշերվա մեջ թույլ լույս արձակելով` երկու աստղ էր պլպլում Ծիծեռնավանքի ծուռ խաչի վրա:

Ծովափին կանգնած` աղջիկը հայացքը հառել էր հեռու հորիզոնին: 

Ծովափին կանգնած աղջիկը հայացքը հառել էր հեռու հորիզոնին: 

320. Փակագծում տրված բայերը պահանջված ձևով գրիր և Ա և Բ տեքստերում բայի ժամանակները համեմատիր:

Ա. Հնդկաստանում Հունդեր անունով մի գյուղ կա, որտեղ ծխելը ոչ միայն արգելվում է, այլև պատժվում: Գյուղացիներից ո´վ էլ լինի, եթե ծխախոտը կամ ծխամորճը բերանին բռնվի, կտուգանվի: Սակայն վերջին տարիներին Հունդեր գյուղում միայն մի դեպք եղավ, որն արժանացավ պատժի: Բնակիչներն արդեն վարժվել են այն մտքին, որ ծխողներն իրենց գյուղում տեղ չունեն: Հնաբնակները պատմում են, որ ծխելու սովորություն չունենալը շատ վաղուց է սկիզբ առել և սերնդից սերունդ փոխանցվել: Այժմ ոչ ոք չի հիշում թե ե´րբ և ինչ պատճառով է առաջացել այդ լավ սովորույթը:

Բ. Հնդկաստանում Հունդեր անունով մի գյուղ կար, որտեղ ծխելը ոչ միայն արգելվում էր, այլև պատժվում: Գյուղացիներից ո´վ էլ լիներ, եթե ծխախոտը կամ ծխամորճը բերանին բռնվեր, տուգանվում էր: Սակայն վերջին տարիներին Հունդեր գյուղում միայն մի դեպք էր եղել, որն արժանացել էր պատժի: Բնակիչներն արդեն վարժվել էին այն մտքին, որ ծխողներն իրենց գյուղում տեղ չունեին: Հնաբնակները պատմում են, որ ծխելու սովորություն չունենալը շատ վաղուց սկիզբ էր առել և սերնդից սերունդ էր փոխանցվում: Ոչ ոք չէր հիշում,  թե ե´րբ և ինչ պատճառով էր առաջացել այդ լավ սովորույթտը:

Ա տեքստը գրված է` ներկայով, իսկ Բ տեքստը` անցյալով:

Հեռագիրը, որին բոլորը արդեն մի քանի օր է ինչ սպասում էին, բերել էին գիշերը:

Ծաղիկը՝ բոսորագույն ու փարթամ, դաշտում կարծես միակն էր:

Աշունը շուկան լցրել է մրգերով ՝ առատ ու բազմատեսակ:

Նրա հիասթափությունը մատնում էին աչքերը՝ թախծոտ ու հուսալքված:

Մի ժպիտ՝ խորհրդավոր ու ամոթխած, թառել էր դեմքին:

• 

ա) կիսաշրջանաձև

բ) իսկույնևեթ

գ) հերարձակ

Հին Բաբելոնի հարստությունն ու պերճությունը դեպի իրենց էին գրավում ճամփորդներին: Նրանք գալիս էին իրենց աչքերով տեսնելու քաղաքի սքանչելի պարիսպները. որոնց վրայով մի քանի կառք կարող էր կողք-կողքի ընթանալ:

Սակայն ճամփորդներին ամենից ավելի դյութում էր Նաբուգոդսնոսոր թագավորի հիազմայլ պալատը: Պալատի կողքին վեր էր խայանում շլացուցիչ մի կերտվածք՝ կախովի այգիները: Թագավորը դրանք արարել էր իր սիրելի կնոջ համար: Թագուհին մեդացի էր՝ իր հայրենիքի զմրուխտ լեռներին ու անտառներին սովոր: Հեղձուցիչ ու անտառազուրկ Բաբելոնում կարոտում էր Մեդիայի լեռնային անտառների զեփյուռին ու շվաքին : Կնոջ տխրությունը նվազեցնելու համար Նաբուգոդսնոսորը որոշեց նրան կարծես լեռներից բերված ամբողջ մի օազիս ընծայել: Եվ կամարակապ չորս հարկերից բաղկացած լայն աշտարակի վրա ստեղծվեցին նշանավոր կախովի պարտեզները: Հասարակ մահկանացուների համար պարտեզները մտնելը շատ խրթին էր. չէ որ դրանք արքայակն պալատի բարձր պարիսպների ետևում էիր, իսկ մուտքը պահպանում էր քստմնելի պահակախումբը:

Այսպիսի պարտեզներ ամբողջ աշխարհում ոչ մի տեղ չեն եղել. դրանք հիասքանչ էին մտածված և հեքիաթային գեղեցկություն ունեին . իզուր չէ, որ ներառվել էին աշխարհի յոթ հրաշալիքների շարքը:

Աշխատելու հնարավորություն, նպատակ աշխատելու, խաղալու հնարավորություն, նպատակ խաղալու, ուսման հնարավորություն, ուսման նպատակ, հանգստի հնարավորություն, հանգստի նպատակ, գործելու հնարավորություն, հնարավորություն գործելու, խաղալու հնարավորություն, սովորելու հնարավորություն, հնարավորությու հանգստանալու:

Թանգարանի սրահներից ամեն մեկում ցուցադրվող վեց տասնյակ առարկա կա:

Դպրոցի ամեն դասարանում տասնհինգ սեղան է դրված:

Յուրաքանչյուր երամում տասնհինգական կռունկ է:

Այնտեղ ամեն գետ երեքական վտակ ունի:

1. Ընկերդ մենակ քայլում էր փոշեծածկ ճանապարհով:
2. Որսս իր ոտքով եկավ:
3. Ծովի բնակիչներս ծովից ենք հանում մեր սնունդն ու հարստությունը:
4. Մեր ամենաուժեղ մարզիկն հաղթանակով պիտի գա:
5. Ծեր որսորդս կյանքում շատ բան տեսել:
6. Մեր շնորհալի տղաներն խոսք դեռ չեն ասել:
7. Սիրտդ քար է , քար:
8. Ձեռքդ ընկնողի պրծում չկա:

տան, [գոյական]
1. Բնակության կամ տարբեր հիմնարկների ու ձեռնարկությունների օգտագործման համար կառուցված շենք, շինություն, կառույց:

Հեռվում կանգնած, տղան կարոտով նայում էր հարազատ քաղաքի տներին:
2. Բնակարան:

Ամեն օր պապս տնից դուրս էր գալիս աքլորականչին:
3. Մարդու մշտական բնակավայրը (հայրենի գյուղը՝ քաղաքը՝ երկիրը):

Զինվորը սրտատրոփ սպասում էր , թե երբ էր տուն վորադառնալու բանակից:
4. Ընտանիք, գերդաստան:

Զավենի տան միակ նեցուկն էր՝ բոլորին պահողը:
5. Տնային տնտեսություն:

Արամը տան գործերում բոլորովին անընդունակ էր, սակայն շատ ճարպիկ էր առևտրում:
6. Կուլտուր-լուսավորական, գիտական, կենցաղային և հաստատություն, ինչպես և դրա շենքը: Անին մեծ սիրով էր այցելում Պիոներական տուն՝ասեղնագործության դասերի:

7. Առևտրական հիմնարկություն՝ հաստատություն:

Մեր տունը գտնվում էր անմիջապես Առևտրի տուն հարևանությամբ:
8. (պատմական): Ազնվական տոհմ:

Նախարարական տներից շատերը վայելում էին առանձին արտոնություններ (Րաֆֆի):

9. (պատմաական) Թագավորական տոհմ, Հարսաություն, դինաստիա:

Արշակունյաց տուն:
10. (գրականագիտություն): Հանգերի համակարգով և ընդհանուր առոգանությամբ կամ միայն առոգանությամբ (առանց հանգավորման) միավորված մի քանի չափածո տողերի միասություն, որ չափական ստեղծագործության մեկ կառուցվածքային հատվածն է կազմում:

Քառատող տուն, ութտողանի տուն:
11. Զանազան խաղերի մեջ (նարդի, դամա ևն)՝ խաղատախտակի բաժանմունքներից յուրաքանչյուրը:
12. Սենյակ:

Իրիցկինը ներքի տնից դուրս վազեց (Ա. Բակունց):

13. (փոխաբերական) Գյուղ՝ քաղաք կամ երկիր, որպես բնակիչների ընդհանուր կացարան՝ օջախ: Ամեն օր ծեգին… դիտում (եմ) մեր քաղաքամայր տունը նորակերտ (Սարմեն):
14. Երգ, ծուխ:

Գյուղն ուներ ութսուներեք տուն (Գ. Սարյան):

Թանգարանում հնագույն (չափազանց հին) գործիքներ են պահվում: Այդ դամբարանից գիտությանը հայտնի ամենահին (ամենա) գործիքները գտան:

Դժվարագույն (չափազանց) խնդիրն են ինձ տվել: Գրքի ամենադժվար(ամենա.) խնդիրը սա է:

Փոքրագույն(չափազանց) ձկներ են լողում իմ ակվարիումում: Իմ ակվարիումի ամենփոքր(ամենա.) ձուկն սա է: