Рубрика: Մայրենի

Վաղուց ի վեր դելֆիններից զարմանահարաշ պատմությունների նման հեքիաթներ են պատմում:

Ըստ հունական լեգենդի, մի դելֆին, ամեն օր մի տղայի ծովածոցն անցկացնելով տանում էր դպրոց ու հետ բերում:

Նոր Զելանդիայի ծովակալության ծովածոցում, մի դելֆին,ում անունը Պիլորուս Ջեկ էր, երեսուն տարի շարունակ ուղեկցում էր նավերին և նրա պաշտպանությունը մշակված էր օրենքով:

Թերևս յուրաքնչյուրս իր կյանքում գոնե մեկ անգամ լսած կլինի ՛՛ յոթն անգամ չափիր, մեկ անգամ կտրիր՛՛ կամ ՛՛ ամեն ինչ իր ժամակին է գեղեցիկ՛՛ և նմանատիպ շատ ու շատ ասացվածքներ ու արտահայտություններ, բայց քչերս ենք փորձել մտածել ու հասկանալ դրանց բուն էությունը մինչ ինքներս չենք կանգնել դժվարության կամ փաստի առաջ: Ասեք, երբ մոռանում էս շնորհավորել սիրածդ էակին՝ ծննդյան տոնի առթիվ ու հիշում ես այդ մասին մեկ կամ մի քանի օր անց ու փորձում ես ամեն ինչ անել մեղքդ քավելու համար, մեղավորի աչքերով կանգնում ես նրա առաջ ու սպասում ՛՛դատաստանիդ՛՛, եթե նույնիսկ նա ժպտում է քեզ ու ասում , որ ամեն ինչ կարգին է, միևնուն է , զգում ես, որ ինչ որ բան այն չէ, ինչ որ բան ուշացել է, ժամանակին չէ…

Կամ երբ ծուլացել ես ու անբողջ ամիս տնային հանձնարարություններդ չես կատարել, հետո շնչակտուր նստել ու մի ամբողջ գիշեր կատարել ես ամբողջ ամսվա հանձնարարությունները, միևնույն է երբ նայում ես ուսուցչի դեմքին ու փորձում ես գոհունակության նշույլ տեսնել, ուսուցչի մեղմ ժպիտի տակ կարդում ես ՛՛ ապրես որ կատարել ես, բայց… ամեն ինչ իր ժամանակին է գեղեցիկ՛…

Այո, իսկապես ամեն ինչ իր ժամանկին է գեղեցիկ, հակառակ դեպքում այն նմանվում է կիսատ ասված խոսքի կամ ընդհանրապես չարված գործի, որը ժամանակի ազդեցության տակ կորցնում է իր ողջ մոգական ուժը…

Լիբիական մեռյալ անապատի տաք ավազների մեջ,տասնյակ կիլոմետրեր զարմանալի կանոնավոր սարեր են ձգվում: Բուրգերն են՝ եգիպտական թագավորների դամբարաները: Ահռելի ու մեծասքանչ այդ բուրգերը ասես թե անապատի ավազներից են ելնում ու ճզմում մարդուն իրենց անսովոր չափերով ու խիստ ստվերագծերով: Բուրգի ներքևում կանգնած՝ դժվար է մտածել , որ այդ հսկայական քարե սարերը մարդու ձեռակերտեր են: Այն ժամանակ դրանք առանձին քարաբեկորներով են կառուցվել: Մեր օրերում երեխաները այդպես խարանարդիկներով են բուրգեր կառուցում:

Բնօրինակ տեքստը ավելի վերամբարձ է: Ստացված տեքստը ՝ավելի խասակցական:

. Ֆրանսիացի գիտնականներն պարզեցին (անցյալ կատարյալ), որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում է երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով ( չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը)

. Ֆրանսիացի գիտնականներն պարզել են (սահմանական անցյալ), որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում է երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով ( չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):

. Ֆրանսիացի գիտնականներն պարզում են(անկատար ներկա), որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում է երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով ( չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):

.Ֆրանսիացի գիտնականներն պարզեցին (անցյալ կատարյալ), որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում էր (անցյալ անկատար)երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով ( չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):

. Ֆրանսիացի գիտնականներն կպարզեն(ենթադրական ապառնի), որ երկրագնդի բնակչությունը խոսել է (վաղակատար ներկա)երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով ( չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):

. Ֆրանսիացի գիտնականներն կպարզեն (ենթադրական ապառնի), որ երկրագնդի բնակչությունը խոսում է (անկատար ներկա) երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով ( չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):

. Ֆրանսիացի գիտնականներն կպարզեն (ենթադրական ապառնի) որ երկրագնդի բնակչությունը խոսելու է (սահմանական ապառնի) երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով ( չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):

. Ֆրանսիացի գիտնականներն պարզել են(վաղակատար ներկա), որ երկրագնդի բնակչությունը խոսելու է(սահմանական ապառնի) երկու հազար յոթ հարյուր իննսունվեց լեզվով ( չհաշված յոթ-ութ հազար բարբառը):

Ա. Երբ Բելգիայի երկնքում ՛՛թռչող ափսե՛՛ հայտվեց, ռազմաօդային ուժերի գլխավոր շտաբից երկու կործանիչ ինքնաթիռ ուղարկեցին, որ նրան ՛որսանք՛: ՉԹՕ-ն ինքնաթիռի նման չէր. մի քանի վայրկյանում նա արագությունը ժամում երկու հարյուր ութսունից հազար ութ հարյուր կիլոմետրի հասցրեց: Մոտավորապես քառասունհինգ րոպե հետապնդեցինք ՉԹՕ-ին, հետո նա անհետացավ: Մենք ՉԹՕ-ն չէինք տեսել, բայց նրա ներկայությունը հաստատել էին ռադիոձայնորսիչները: Հետաքրքիր է, որ ամեն անգամ, երբ մեզ հաջողվում էր ՉԹՕ-ն նշմարել, վերջինս անմիջապես փոխում էր թռիչքի հետագիծն ու արագությունը:

Բ. Երբ Բելգիայի երկնքում ՛՛թռչող ափսե՛՛ հայտվեց, ռազմաօդային ուժերի գլխավոր շտաբից երկու կործանիչ ինքնաթիռ ուղարկեցին, որ նրան ՛որսան՛: ՉԹՕ-ն ինքնաթիռի նման չէր. մի քանի վայրկյանում նա արագությունը ժամում երկու հարյուր ութսունից հազար ութ հարյուր կիլոմետրի հասցրեց: Ըստ մեր տեղեկության, կործանիրները մոտավորապես քառասունհինգ րոպե հետապնդեցինք ՉԹՕ-ին, հետո նա անհետացավ: Օդաչուները ՉԹՕ-ն չէին տեսել, բայց նրա ներկայությունը հաստատել էին ռադիոձայնորսիչները: Հետաքրքիր է, որ ամեն անգամ, երբ մեզ հաջողվում է ՉԹՕ-ն նշմարել, վերջինս անմիջապես փոխում է թռիչքի հետագիծն ու արագությունը:

Գ. Բ. Երբ Բելգիայի երկնքում այսպես ասած ՛՛թռչող ափսե՛՛ հայտվեց, ռազմաօդային ուժերի գլխավոր շտաբից երկու կործանիչ ինքնաթիռ ուղարկեցին, որ նրան ՛որսան՛: Ասում են, որ ՉԹՕ-ն ինքնաթիռի նման չէր. մի քանի վայրկյանում նա արագությունը ժամում երկու հարյուր ութսունից հազար ութ հարյուր կիլոմետրի հասցրեց, ինչին այնքան էլ իրական չէ: Ասում են ,կործանիրները մոտավորապես քառասունհինգ րոպե հետապնդեցինք ՉԹՕ-ին, հետո նա անհետացավ: Այնքան էլ հավատս չի գալիս, քանի որ այդքան մեծ արագությամբ թռչող ՉԹՕ-ին դժվար թե հնարավոր լիներ 45 րոպե հետապնդել: Ըստ լուրերի, օդաչուները ՉԹՕ-ն չէին տեսել, բայց նրա ներկայությունը հաստատել էին ռադիոձայնորսիչները, որոնք ըստ իս, կարող էին և սխալվել: Հետաքրքիր է, որ ամեն անգամ, երբ հաջողվում է ՉԹՕ-ն նշմարել, վերջինս անմիջապես փոխում է թռիչքի հետագիծն ու արագությունը, որը ինձ խիստ տարօրինակ է թվում, քանի որ եթե ՉԹՕ արդեն իսկ թռչում է մեր երկնքում, ինչ իմաստ ունի թաքնվել, երբ իրեն նկատում են:

Անդրկովկաս, անդրադարձ, անդրաշխարհ, հակահարձակ, հակադարձ, հակադրել, հակակշիռ, համարձակ, համատարած, ենթադրել, նախահարձակ, ներդնել, ներմուծել, ներաշխարհ, պարփակել, վերդնել, վերափակել, վերականգնել, տարաշխարհիկ, փոխադարձ, փոխադրել։

Մեկն աշխարհի յոթ հրաշալիքներից գտնվում էր Փոքր Ասիայի Հալիկառնաս քաղաքում։ Մավսոլոս թագավորի կինն՝ Արտեմիսիա թագուհին, մեր թվականությունից առաջ չարրորդ դարում կառուցել էր տվել թագավոր ամուսնու դամբարանը։ Դամբարանն եռահարկ շինություն էր։ Սպիտակ մարմարե բարձրաքանդակներն առաջին հարկի պատերը պատել էին գոտու նման։ Հարկն երկրորդ մարմարե սլացիկ սյունաշար էր։ Հարկն երրորդ բրգաձև տանիքն էր՝ նույնպես մարմարից։ Կառույցն էր պսակում քառանժույգ մարտակառքը, որն Արտեմիսիան ու Մավսոլոսն էին վարում։ Դամբարանի այլ զարդեր և այդ արձաններն այժմ պահվում են Լոնդոնի Բրիտանական թանգարանում։

Մի անգամ հեղինակը լսեց, թե ինչպես են աչքերը գանգատվում, որ իրենք շատ դժբախտ են, քանի որ միշտ սովոր են եղել տեսնելու, որ Արևը պտտվում է երկրի շուրջը բայց հայտվեցին Կոպեռնիկոստ ու Գալիլեյը և ապացուցեցին, որ երկիրն է պտտվում Արևի շուրջը։ Կամ իրենք նայում են ջրին ու տեսնում , որ ջուրը մաքուր է, բայց հոլանդացի Լևենհուկը հայտնագործեց մանրադիտակը և հայտարարեց, որ ջրի մեջ ավելի շատ կենդանի արարածներ կան քան գազանանոցում ։ Իրենք վստահ են, որ երկինքը սև է, բայց արի ու տես , որ սխալվում են, քանի որ երբ իրենց մոտեցնում են աստղադիտակին, միլիոնավոր աստղեր են տեսնում։ Աչքերը որոշում են գնալ թոշակի, բայց այդ դեպքում էլ ով կնայի մանրադիտակով ու հեռադիտակով։

Անցավ, կարող, գիր, բարի

Ա․ ցավ չպատճառող

Բժիշկը խոստացավ հիվանդին, որ բժշկական միջամտությունը կանցնի անցավ։

Բ․ Նեղություն չունեցող

Տղան ամեն ինչ անում էր սիրած էակին անցավ ու ապահով կյանք ապահովվելու համար։

Գ․ Անվիշտ

Նա խուսափում էր անցավ գլուխը ցավի տակ դնելուց։

Ա․Կարող-ընդունակ

Նա կարող է խնդիրը լուծել առանց դժվարանալու։

Բ․ Հզոր

Զորավարը կարող անձնավորություն է, պետք է զգույշ լինել։

Գ․ունևոր

Չնայած նրա, որ խանութպատը կարող անձնավորություն էր, այնուամենայնիվ նա շատ զգուշությամբ էր գումար ծախսում։

Դ․ Դերձակ

Կարողի մասնագիտությունը ինձ դեռ մանկուց էր գրավում։

Ա․

Գիր-տառ

Մանուկներին գրաճանաչ դարձնելը քահանաի համար դարձել էր առաքինություն։

Բ․ Նամակ

Պետք է անհապաղ գիր ուղարկել հրամանատարին ու բացատրել եղելությունը։

Ա․ Բարի-բարեհոգի

Մեր օրերում բարի ու առաքինը մարդը հազվադեպ հանդիպող երևույթ է դարձել ։

կռվի էր դուրս եկել- պատերազմել էր

մտքին դրեզ- որոշեց

համը տեսնել- փորձել

դեմն առել էին- արգելել էիր

արյան մեջ խեղդելով- ճնշելով

կրակի ճարակ դարձնելով- հրդեհելով

հողին հավասարացնելով-հիմնահատակ ավերելով

արյունը գլխին խփեց-խիստ զայրացավ

հախից գալ- հաղթել

ջարդը տվողներին-ոչնչացնողներին, պատժողներին

թռցնել գլուխներն այն մարդկանց- գլխատել այն մարդկանց

գլուխը մտավ- հասկացան

ձեռնամուխ եղան-նախաձեռնեցին

տեղն ու տեղը ճամփա ընկնել-անմիջապես ճամփա ընկնել

մատաղ արեց- զոհաբերեց

սիրտ արեց-համարձակվեց